Bí quyết hỗ trợ điều trị viêm đại tràng hiệu quả

- Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm đại tràng và những biểu hiện như thế nào để chúng ta có thể sớm nhận biết bệnh?

Viêm đại tràng thường khởi phát từ một đợt viêm đường tiêu hoá cấp tính do nhiễm khuẩn hoặc do rối loạn tiêu hóa kéo dài. Rối loạn tiêu hóa này thì do nhiều nguyên nhân: uống rượu bia, ăn uống thiếu khoa học hoặc cũng có thể do dùng một đợt kháng sinh kéo dài,… không được điều trị dứt điểm, để lặp đi lặp lại nhiều lần thành viêm đại tràng khó điều trị.

Những biểu hiện dễ nhận biết của bệnh viêm đại tràng như là: chướng bụng, đầy hơi, đau bụng, rối loạn phân (khi lỏng, khi nát, khi táo, sống phân) sau khi ăn phải đồ lạ đồ tanh sống, đại tiện nhiều lần trong ngày, không thoải mái sau khi đại tiện và có cảm giác mót muốn đi nữa, bị nặng phân có thể lẫn máu giống máu cá,... đó là những biểu hiện lâm sàng. Nếu đi nội soi thì sẽ thấy rõ các ổ viêm loét trong thành đại tràng.

- Vì sao bệnh viêm đại tràng lại tái đi tái lại liên tục không dứt hẳn được?

Khi bị viêm đại tràng, người bệnh sẽ phải dùng thuốc kháng sinh để làm lành các ổ viêm loét. Thuốc kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn gây hại ở ổ viêm để chữa lành, nhưng đồng thời lại tiêu diệt luôn các lợi khuẩn. Cứ như vậy sau các đợt điều trị người bệnh hầu như không còn lợi khuẩn, nên các triệu chứng rối loạn tiêu hóa liên tục tái phát, vì lợi khuẩn chính là cán cân giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và ổn định hệ tiêu hóa.

Đặc biệt, lợi khuẩn cư trú trên hệ lông nhung trên thành ruột để tiết dịch nhầy trám lên toàn bộ thành ruột và tạo thành lớp lá chắn bảo vệ thành đại tràng. Nhưng khi lợi khuẩn không còn nữa, thì lớp lông nhung bị bào mòn hết và dịch nhầy cũng không còn, có nghĩa là lớp lá chắn bảo vệ đại tràng không còn, nên người bệnh ăn uống không cẩn thận thì các ổ viêm loét mới được chữa lành sẽ là điểm xung yếu bị tấn công lại. Đó chính là nguyên nhân người bệnh viêm đại tràng khỏi một thời gian ngắn lại bị lại.

- Vậyngười bệnh cần làm gì để cải thiện tình trạng này?

Muốn cải thiện viêm đại tràng, người bệnh cần phải giữ gìn và tái tạo lớp lá chắn bảo vệ đại tràng. Và cách đơn giản là tăng cường bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột. Khi đường ruột có đầy đủ lợi khuẩn, không những cân bằng hệ vi sinh vật, giúp tiêu hóa ổn định, mà hệ lông nhung cũng sẽ tươi tốt, lớp dịch nhầy lợi khuẩn tiết ra trám lên thành ruột tạo thành lớp lá chắn kép bảo vệ đại tràng khỏe không bị tấn công trở lại

- Như vậy, bổ sung lợi khuẩn là rất cần thiết trong việc điều trị viêm đại tràng, vậy nên bổ sung loại lợi khuẩn nào là tốt nhất?

Trong đường ruột con người có khoảng 500 loại lợi khuẩn, nhưng 2 loại lợi khuẩn chính là Lactobacillus và Bifidobacterium (gọi tắt là Bifido). Trong đó, lợi khuẩn Bifido đặc biệt quan trọng, vì đây là lợi khuẩn chiếm tới 99% tổng số lợi khuẩn đường ruột và cư trú của yếu ở đại tràng.

Lợi khuẩn Bifido cư trú ở đại tràng làm nhiệm vụ tiêu hóa nốt thức ăn khó tiêu, sản xuất ra các vitamin B, K cần thiết cho cơ thể, đảm bảo chức năng bài tiết, đào thải các chất cặn bã giúp tạo thành khuôn phân. Đồng thời tái tạo lá chắn kép bảo vệ đại tràng, chính vì vậy bổ sung lợi khuẩn Bifido là rất cần thiết cho người bệnh đại tràng.

- Bổ sung lợi khuẩn vào thời điểm nào và từ đâu là tốt nhất để cải thiện được những nỗi khổ của người bệnh viêm đại tràng?

Bổ sung lợi khuẩn Bifido trong và sau quá trình hỗ trợ điều trị bệnh là rất cần thiết đối với người viêm đại tràng, để có thể bù đắp đủ lợi khuẩn đã bị tiêu diệt. Và bổ sung lợi khuẩn Bifido tốt nhất là từ các loại men vi sinh, đặc biệt là những men có thể đưa được lợi khuẩn sống vào tận đại tràng sẽ nhanh chóng phục hồi lại lớp lá chắn bảo vệ đại tràng.

Tuy nhiên, lợi khuẩn Bifido lại rất nhạy cảm với môi trường axit dạ dày nên khi chọn mua sản phẩm người bệnh nên chọn đúng loại mới có hiệu quả.

Hiện nay trên thị trường có một số loại men vi sinh của Nhật Bản, sử dụng công nghệ cao đưa được lợi khuẩn sống Bifido vào tận ruột non và đại tràng sẽ có tác dụng rất cao đối với người viêm đại tràng.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe – Men vi sinh Bifina R Nhật Bản hỗ trợ điều trị viêm đại tràng, tăng cường chức năng tiêu hóa. Men vi sinh Bifina R sử dụng công nghệ đột phá, bảo vệ SMC (Seamless Micro Capsule) bảo vệ lợi khuẩn sống trong viên nang hình cầu liền mạch không vết nối, có 2 lớp màng bọc kép kháng axit giúp đưa lợi khuẩn sống đi qua axit dạ dày vào tận ruột non và đại tràng đạt tỷ lệ trên 90%. Thành phần: 2,5 tỷ lợi khuẩn Bifidobacterium (Bifido), 1 tỷ lợi khuẩn Lactobacillus và chất xơ hòa tan Oligosaccharide. Sản phẩm của Công ty Morishita Jintan Nhật Bản, phân phối độc quyền bởi Công ty TNHH Ecopath Việt Nam. ĐC: Tầng 4, số 35A, ngõ 45, đường Trần Thái Tông, Cầu Giấy, Hà Nội ĐT: 024 73 04 69 69 – 0936 404 366 Website: http://bifina.vn/ SĐK: 9726/2016/ATTP-XNCB - SĐK: 01230/2016/XNQC-ATTP. Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Sản phẩm hiện có bán tại tất cả các hiệu thuốc trên toàn quốc.

Read More

Bổ sung vitamin D có thể làm giảm nguy cơ viêm khớp dạng thấp

Các nhà nghiên cứu từ trường ĐH London và ĐH Birmingham ở Edgbaston, Anh đã phát hiện ra rằng trong khi vitamin D có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa sự khởi phát viêm nó lại ít có hiệu quả khi bệnh viêm đã hình thành như viêm khớp dạng thấp dẫn tới không nhạy với vitamin D.

Họ cũng nhận thấy ảnh hưởng của vitamin D lên bệnh viêm không thể được dự đoán qua việc sử dụng các tế bào từ người khỏe mạnh hoặc thậm chí từ máu của bệnh nhân bị viêm vì tế bào từ mô bệnh rất khác biệt.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng nếu bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp sử dụng vitamin D, các bác sĩ có thể cần kê đơn liều cao hơn hiện tại hoặc cung cấp phương pháp điều trị cũng điều chỉnh độ nhạy vitamin D của các tế bào miễn dịch trong khớp. Bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp thường bị thiếu vitamin D và có thể cần bổ sung vitamin D. Nghiên cứu này có liên quan tới sử dụng máu ngoại vi và dịch khớp từ khớp bị viêm của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.

GS Martin Hewison cho biết hiểu biết về vitamin D và viêm khớp dạng thấp được dựa trên các nghiên cứu về máu của bệnh nhân có thể thực sự không thể hiện được tình trạng tại vị trí bị viêm là các khớp. Họ đã nghiên cứu các phản ứng với dạng vitamin kích hoạt trong các tế bào miễn dịch từ các khớp bị viêm của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.

TS Louisa Jeffery cũng cho biết rằng bổ sung hàm lượng vitamin D bị thiếu có thể giúp ngăn ngừa khởi phát các bệnh viêm như viêm khớp dạng thấp. Nghiên cứu này được đăng trên tờ Journal of Autoimmunity.

BS Thu Vân

(theo Univadis/THS)

Read More

Ngừa viêm thanh quản cấp

Viêm thanh quản cấp xảy ra quanh năm, nhưng mùa mưa, ẩm ướt, lạnh, rét, bệnh dễ xuất hiện hơn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuộc sống của nhiều người nhất là trẻ em và người cao tuổi. Tuy vậy, bệnh có thể phòng ngừa được.

Tại sao mùa lạnh bệnh viêm thanh quản cấp dễ xuất hiện?

Thanh quản là cơ quan phát âm và thở, nằm ở trước thanh hầu, trước đốt sống cổ (C3 -C6), nối hầu với khí quản. Trong các tháng cuối năm do thời tiết chuyển lạnh khiến số bệnh nhân đến khám và điều trị viêm thanh quản cấp gia tăng. Nguyên nhân, do thời tiết thay đổi, nhất là khi có những đợt rét đậm, rét đột ngột, cơ thể không thích nghi kịp nên dễ dẫn đến viêm thanh quản cấp, đặc biệt là trẻ em và người có tuổi bởi sức đề kháng kém.

Những người bị viêm họng cấp bởi vi khuẩn, virut hoặc vi nấm, nhất là sau mắc bệnh cúm, từ đây bệnh sẽ lan sang thanh quản và gây nên viêm thanh quản cấp. Ngoài ra, có nhiều trường hợp viêm thanh quản cấp xuất hiện ngay sau khi cảm lạnh (mưa nhiều, gió mùa tràn về hoặc sau tắm...) hoặc hít phải khí độc hại như khói thuốc, hóa chất, bụi bẩn hoặc nói nhiều (bệnh nghề nghiệp), khóc nhiều (trẻ em)...

Nội soi phát hiện viêm thanh quản.

Dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng ban đầu, người bệnh thấy nhức đầu, mệt mỏi, viêm mũi hoặc viêm họng - mũi xuất tiết, ngấy sốt và sốt thực sự, kèm theo đau họng, có cảm giác nóng, khô họng, ho khan, có cảm giác ngứa, rát. Từ ho khan chuyển sang ho có đờm lẫn mủ, người mệt mỏi. Tiếp đến, giọng nói bị khàn, đôi khi khàn đặc, lạc giọng, thậm chí mất tiếng sau vài ba ngày. Vì vậy, khàn tiếng, mất tiếng đột ngột là triệu chứng rất đặc trưng của viêm thanh quản cấp. Những triệu chứng trên thường kéo dài trong vài ba ngày, sau đó giảm dần và khoảng sau 7 ngày có thể khỏi nếu được điều trị kịp thời và đúng. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp khi bị viêm thanh quản cấp do chủ quan hoặc vì trời lạnh không đi khám bệnh hoặc tự mua thuốc điều trị khi bệnh không khỏi mới đến cơ sở y tế, bệnh đã nặng và có biến chứng (viêm khí - phế quản, viêm phổi) gây không ít khó khăn cho việc điều trị và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, thậm chí nguy hiểm (viêm phổi).

Nguyên tắc điều trị như thế nào?

Khi đã bị viêm thanh quản cấp, để bệnh chóng khỏi, trước tiên là hạn chế nói và tiếp đến là cần đi khám bệnh ngay để tránh bệnh nặng thêm. Trong khi chưa thể đi khám bệnh được, cần làm nóng vùng cổ bằng cách quàng khăn ấm, tránh cổ bị lạnh (không uống nước lạnh, không ăn thức ăn lạnh). Nếu có thể xông họng bằng một số tinh dầu như dầu gió, dầu cao sao vàng... và dùng thuốc nhỏ mũi thông thường (otrivin, naphazolin,...), sau đó đi khám bệnh để được điều trị đúng. Người bệnh không nên tự mua thuốc để điều trị, nếu làm như vậy, bệnh không những không khỏi mà có thể nặng thêm, đặc biệt không tự mua kháng sinh để điều trị, bởi vì, dùng kháng sinh không đúng sẽ làm cho vi khuẩn kháng thuốc, về sau khi mắc bệnh nhiễm trùng rất khó điều trị, hơn nữa vi khuẩn kháng thuốc đó còn lan ra cộng đồng làm ảnh hưởng đến rất nhiều người.

Về phòng bệnh, để không mắc bệnh viêm thanh quản cấp, mùa lạnh cần giữ ấm cơ thể, giữ ấm cổ. Hàng ngày nên tắm rửa bằng nước ấm và tắm trong phòng kín gió nhất là trẻ em và người có tuổi. Phòng ngủ cần đủ ấm và tránh gió lùa. Khi ra đường cần mặc ấm, cổ nên quàng khăn, tay, chân nên đi tất và nên đeo khẩu trang

Những người làm việc trong các môi trường độc hại cần sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động một cách nghiêm túc, nhất là đeo khẩu trang đạt tiêu chuẩn. Người làm nghề thuyết trình viên hoặc nghề nhà giáo nên tập thói quen nói vừa đủ cho học sinh, sinh viên, học viên đủ nghe và nên tận dụng tối đa các công cụ hỗ trợ trong giảng dạy để giúp hạn chế nói (micro, máy chiếu,...)

Hàng ngày cần vệ sinh họng, miệng sạch sẽ bằng cách đánh răng sau khi ăn, trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy, tốt hơn nữa là súc họng bằng nước muối nhạt (nước muối sinh lý) trước khi đánh răng. Cần hạn chế, tốt nhất là không hút thuốc lá, thuốc lào.

BS. Việt Bắc

Read More

Điều trị mụn cóc như thế nào?

Nguyễn Thị Lý (Bắc Ninh)

Mụn cóc hay dân gian còn gọi là hạt cơm thường mọc trên da bàn tay hay bàn chân, do virut Papilloma ở người (HPV) gây ra. Về điều trị mụn cóc không khó, tuy nhiên, bạn nên đi khám chuyên khoa da liễu để xác định rõ ràng xem đó có phải là mụn cóc hay không.

Nếu đúng là mụn cóc, có thể bôi thì salicylic acid nồng độ cao. Thường có hai dạng sản phẩm để điều trị mụn cóc là tấm lót giày acid salicylic hoặc một chai dung dịch axit salicylic đậm đặc dùng để xịt lên chỗ mọc mụn. Sau đó loại bỏ các tế bào da chết trên bề mặt bằng viên đá bọt hoặc bằng tấm ván nhám. Biện pháp này phải mất khoảng 12 tuần để loại bỏ mụn cóc “cứng đầu”. Hoặc có thể sử dụng kem bôi tại chỗ imiquimod giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại virut mụn cóc.

Ngoài ra, phương pháp phẫu thuật lạnh hoặc phương pháp áp lạnh cũng có thể áp dụng để điều trị mụn cóc nếu biện pháp trên thất bại. Liệu pháp làm lạnh trong điều trị mụn cóc là một kỹ thuật sử dụng một hoá chất rất lạnh để làm đông cứng mụn cóc từ đó phá huỷ các tế bào da ở đây và loại bỏ mụn cóc. Đây là một phương pháp phổ biến trong điều trị mụn cóc, có thể được thực hiện tại phòng khám bác sĩ (áp lạnh nitơ). Việc làm đông cứng vùng da chỗ mụn cóc sẽ phá huỷ nơi trú ẩn, khiến những tế bào da bị tổn thương, những mụn cóc sần sùi cũng như virut đều bị tiêu diệt. Phương pháp điều trị này chỉ kéo dài vài phút và kết quả sẽ được thấy rõ trong vòng 1 - 2 tuần…

Để giảm nguy cơ bị mụn cóc, hãy đi dép khi bạn sử dụng phòng tắm công cộng hoặc phòng tập thể dục… Cùng với đó, bạn nên sử dụng giày thoáng và thay đổi tất thường xuyên để giữ chân khô ráo.

Thường xuyên chà rửa bàn chân bằng xà phòng diệt khuẩn. Không mang chung giày dép với người đang bị mụn cóc.

BS. Trần Minh Thiệu

Read More

Tiêm ngừa viêm gan B mấy mũi là đúng?

Hoàng Hà (Yên Bái)

Theo Chương trình Tiêm chủng quốc gia tại Việt Nam, lịch tiêm chủng ngừa bệnh viêm gan siêu vi B có 3 hoặc 4 mũi.

Hầu hết trẻ mới sinh ra đều được tiêm mũi 0 trong 48 giờ đầu, hoặc trong khoảng thời gian 1-2 tuần sau sinh. Những trẻ vì một số lý do y khoa không thể tiêm chủng mũi 0 và cũng không nhất thiết phải tiêm mũi 0 này sau 2 tuần tuổi vì lúc đó cũng không còn tác dụng bảo vệ sớm.

Tuy nhiên, theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, trẻ tiêm ngừa 3 mũi khi trẻ 2 - 3 - 4 tháng tuổi), mũi 5 trong 1 tức trong vắc-xin phối hợp ngừa bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - Hib, vì 4 bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - Hib cần phải tiêm 3 lần cho trẻ dưới 12 tháng.

Trường hợp con anh đã tiêm 3 lần ngừa viêm gan siêu vi B đơn, vẫn có thể tiêm thêm 1 lần viêm gan trong vắc-xin phối hợp, nhưng thường không đúng lịch tiêm chủng quốc gia và lúc đó trẻ vẫn chưa đủ 3 lần ngừa bệnh do Hib. Vì vậy, khi anh theo lịch hướng dẫn tại địa phương thì con anh vẫn có thể tiêm thêm vắc-xin ngừa bệnh Hib đơn liều mũi 3, nhưng đây là vắc-xin không trong CT TCMRQG, anh sẽ mua trong dịch vụ tại cơ sở y tế được phép tiêm chủng để nhân viên y tế tiêm cho trẻ.

Có một giải pháp xin giới thiệu cho anh nếu anh muốn chủng ngừa viêm gan siêu vi 3 lần liên tiếp mà không tiêm mũi 4 tháng sau đó, khi con anh 3 và 4 tháng tuổi anh có thể chọn vắc-xin dịch vụ 5 trong 1 (BH - HG - UV - bại liệt - Hib). Như vậy sẽ đủ tất cả 3 mũi cho các bệnh cần chủng ngừa.

BS. Ngọc Anh

Read More

Hoạt động thể chất thường xuyên có tác động tích cực đối với sức khỏe nhận thức

Kết quả nghiên cứu trên của các nhà khoa học đã được phát hiện sau khi tiến hành một cuộc nghiên cứu trên chuột.

Các nhà khoa học nhận thấy rằng, những con chuột tham gia chạy có nhiều nơron thần kinh hơn, phản ứng nhạy bén hơn và có trí nhớ tốt hơn so với những con chuột không vận động. Điều này có nghĩa là vận động tích cực là một ý tưởng tốt vì lợi ích của bộ não.

TS. Praag cho biết, phát hiện này chứng minh được hoạt động chạy có vai trò rất quan trọng, cung cấp thêm bằng chứng rằng các tế bào não được sản sinh trong điều kiện chạy là khác biệt không chỉ về số lượng mà cả chất lượng so với các nơron ở những con chuột không hoạt động.

Trong nghiên cứu trước đó vào năm 2012, bà Praag cùng các cộng sự đến từ Đại học Kentucky (Mỹ) đã nhận thấy những người mạnh khỏe, sung mãn có não lớn hơn và trí nhớ tốt hơn.

Lê Anh

((Theo Scientific Reports, 2017))

Read More

Vai trò của dược sĩ trong cuộc chiến chống tăng huyết áp

THA – bệnh nhiều mà ít người biết

THA, thường được gọi là “kẻ giết thầm lặng”, bởi hiếm khi gây ra các triệu chứng và thường chỉ được chẩn đoán sau cơn đau tim hoặc đột quỵ. Vào năm 2015, đã có 1,13 tỷ người THA trên toàn thế giới, chủ yếu tập trung ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, đặc biệt là Nam Á và châu Phi. Hoa Kỳ, Canada và Hàn Quốc là các nước có tỷ lệ THA thấp nhất trên thế giới. Trong khi ước tính có 226 triệu người THA ở Trung Quốc, và 200 triệu người ở Ấn Độ.

Nước Anh điển hình cho nước có ít người THA nhất ở châu u. Mặc dù đây là quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng phát triển, nhưng theo báo cáo năm 2017 của Hiệp hội thương mại dược phẩm cộng đồng Pharmacy Voice, có đến 7 triệu người dân không biết họ có bệnh này. Và chỉ có khoảng 1/3 trong số những người bị THA được chẩn đoán và quản lý đạt huyết áp mục tiêu theo hướng dẫn điều trị, tức là dưới 140/90mmHg đối với những bệnh nhân dưới 80 tuổi hoặc thấp hơn 150/90mmHg đối với những bệnh nhân trên 80 tuổi.

Alison Warren, chuyên gia tư vấn tim mạch tại Bệnh viện Đại học Brighton và Sussex thuộc hệ thống chăm sóc sức khỏe công của Anh, giải thích: "Bệnh nhân THA là một đối tượng khó tiếp cận. Người bệnh không cảm thấy nhiều bất thường khi bản thân bị THA, vì vậy chúng tôi đã thử cố gắng giải thích với những người bị THA trong một thời gian nhưng họ thường ít để ý". Và thật khó để thuyết phục họ đến khám tại các trung tâm y tế.

Đưa vai trò của dược sĩ vào dự án THA

Vào năm 2015, trong một dự án THA mở rộng ở Brighton, Anh, Alison Warren đã điều hành một chương trình thí điểm kéo dài 6 tháng tại một phòng khám đa khoa. Mục đích là để đánh giá xem một phòng khám được phụ trách bởi một dược sĩ kê đơn thông thường mỗi tuần có thể giúp được bao nhiêu bệnh nhân THA tối ưu hóa điều trị của họ. Các bệnh nhân, từ những người đang được điều trị cho tới những người mới được chẩn đoán, được tư vấn bởi dược sĩ trong từ 1 đến 5 buổi. Kết thúc dự án, 55% bệnh nhân đã đạt được mục tiêu huyết áp, một con số vượt mong đợi. Sau thành công này, Alison Warren đang lên kế hoạch mở rộng mô hình cho một nhóm các phòng khám đa khoa tại Anh.

Tuy nhiên, phòng khám đa khoa không phải là nơi duy nhất mà các dược sĩ có thể tham gia vào cuộc chiến THA. Các dược sĩ có chuyên môn tim mạch ở London đang thể hiện giá trị của mình với cộng đồng và giúp giải phóng thời gian của các bác sĩ tim mạch trong các bệnh viện. Các hiệu thuốc cộng đồng đang được cơ quan Y tế Công cộng Anh (Public Health England) đơn vị trực thuộc Bộ Y tế Anh công nhận vai trò của dược sĩ trong việc theo dõi huyết áp miễn phí, tư vấn lối sống tại chỗ và nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ THA. Bên cạnh Anh, nhiều nước khác cũng nhận ra vai trò của dược sĩ trong các vấn đề liên quan đến tăng huyết áp. Chẳng hạn như Canada đã nhấn mạnh: những đóng góp của dược sĩ trong vấn đề điều trị THA giúp ích đáng kể cho sức khỏe cộng đồng và tài chính quốc gia.

Các hoạt động dược cộng đồng

Vào năm 2014, Cơ quan Y tế công cộng Anh đã xây dựng một kế hoạch hành động, hợp tác với chính phủ Anh, Bộ y tế Anh, các nhóm tình nguyện viên và các học viện, nhằm cải thiện công tác phòng ngừa, phát hiện sớm và quản lý tăng huyết áp ở Anh. Vào năm 2017, cơ quan Y tế Công cộng Anh kết hợp với Hiệp hội thương mại dược phẩm cộng đồng Pharmacy Voice, xây dựng bản báo cáo làm nổi bật vai trò y tế công cộng của các dược sĩ cộng đồng và ảnh hưởng của các dược sĩ cộng đồng trong cải thiện phát hiện và quản lý tăng huyết áp. Báo cáo đã đề cập đến ví dụ về sự hợp tác giữa Well Pharmacy - chuỗi nhà thuốc lớn thứ ba ở Anh - và Hiệp hội đột quỵ - tổ chức thiện nguyện về đột quỵ lớn nhất nước Anh – được bắt đầu vào đầu năm 2017. "Huyết áp là một yếu tố nguy cơ quan trọng trong đột quỵ và mọi người đa phần không nhận thấy sự bất thường trong huyết áp của mình”, Dược sĩ Jane Devenish, chuyên viên của Bộ y tế Anh và làm việc tạichuỗi cửa hàng dược phẩm Well Pharmacy cho biết, "Kết hợp với Hiệp hội đột quỵ, chúng tôi tin rằng có thể tạo ra một tác động sâu sắc trong ngăn ngừa đột quỵ cho người dân Anh".Bà tin tưởng mạnh mẽ rằng các dược sĩ cộng đồng sẽ nhanh chóng xác định được các bệnh nhân tăng huyết áp và giúp họ thay đổi lối sống để giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch nghiêm trọng."Các dược sĩ cộng đồng là người tiếp xúc trực tiếp với mọi đối tượng bệnh nhân ở các giai đoạn khác nhau của cuộc đời với tình trạng sức khỏe khác nhau: khi họ hoàn toàn khỏe mạnh, khi họ bắt đầu lo lắng cho sức khoẻ và khi họ có những vấn đề dài hạn về sức khỏe". "Nếu các dược sĩ có thể nhận ra ai đó bị tăng huyết áp trước khi bị biến chứng, ngay lúc nàyhọ có cơ hội để thay đổi cuộc sống người bệnh - đó là cung cấp cho mọi người thông tin đúng vào đúng thời điểm." Đó là lý do để hệ thống cửa hàng dược phẩm Well Pharmacy cung cấp dịch vụ kiểm tra huyết áp miễn phí, vàtư vấn về lối sống cho từng bệnh nhân."Mọi người muốn kiểm tra huyết áp của mình, nhưng quan trọng hơn những gì họ nhận được sau khi bước ra khỏi cửa hiệu thuốc là những thông tin hữu ích sẽ giúp họ thay đổi lối sống".

Dược sĩ phụ trách chuyên môn tại các phòng khám cộng đồng

Cải thiện khả năng tiếp cận của bệnh nhân đối với các dịch vụ liên quan đến tăng huyết áp là một trong những động lực chính của các phòng khám được các dược sĩ cộng đồng phụ trách từ năm 2013."Vẻ đẹp của dịch vụ này là tính chủ động", Vicki Collings, dược sĩ chuyên môn tim mạch của Guys và St Thomas,thuộc hệ thống chăm sóc sức khỏe công của Anh, cho biết. Dịch vụ này là kết quả của một nghiên cứu thí điểm thành công với mục tiêu là các bệnh nhân chưa kiểm soát được huyết áp trên thực hành lâm sàng,chia thành hai nhánh chính và được tiến hành ở bốn phòng khám tăng huyết áp và các phòng khám đa khoa trực tuyến. Cả hai đều được phụ trách bởi các dược sĩ có chuyên môn tim mạch, như dược sĩVicki Collings và dược sĩ Chris Meddings.

Các phòng khám tăng huyết áp hướng tới những đối tượng bệnh nhân chưa kiểm soát với những lý do cụ thể: như không dung nạp thuốc, hoặc không tuân thủ điều trị, và tổ chức các buổi tư vấn vào các ngày cố định trong tuần. Không giống như cách các bác sĩ thường làm, các dược sĩ dành 30 phút trò chuyện với mỗi bệnh nhân trước, trong thời gian đó họ khai thác đượcđầy đủ lịch sử dùng thuốc và lối sống. Họ cũng tiến hành đo huyết áp của bệnh nhân ít nhất ba lần ở cả hai tay để đảm bảo đọc kết quả chính xác nhất có thể. Sau lần tư vấn đầu tiên, một kế hoạch điều trị được xây dựng với bệnh nhân, phù hợp với lối sống của họ, và họ có thể quay lại ở các cuộc hẹn tiếp theo bất cứ khi nào họ cần. Bằng kinh nghiệm của mình, dược sĩ Chris Meddings chia sẻ: "Kế hoạch điều trị phụ thuộc nhiều vào buổi tư vấn đầu tiên. Bên cạnh tăng huyết áp, họ cũng có những vấn đề sức khỏe ẩn giấu khác. Họ thường là những bệnh nhân phức tạp với nhiều bệnh trạng đi kèm - chẳng hạn như bệnh đái tháo đường, mỡ máu, đau thắt ngực hoặc bệnh hô hấp –vì vậy cần phải nhìn nhận bệnh nhân một cách toàn diện."Hoặc có thể có một cái nhìn khác đơn giản hơn: "Bệnh nhân đến với phòng khám trong tình trạng tăng huyết áp, nhưng có thể khỏe mạnh khi ra về."

Các phòng khám đã được đánh giá từ tháng 10 năm 2014 đến tháng 6 năm 2015, và trong giai đoạn này đã có tổng cộng 291 trường hợp tư vấn được thực hiện. Kết quả cho thấy: với những bệnh nhân tham dự ít nhất hai cuộc hẹn (n = 34) có sự giảm huyết áp trung bình là 16/3mmHg (P<0,01) tức là giảm trung bình từ 154/82mmHg (± 14/15) lúc khám ban đầu xuống còn 139/79mmHg (± 16/16) khi kết thúc. Nghiên cứu kết luận rằng các phòng khám được phụ trách bởi các dược sĩ cộng đồng có tác động tích cực đến kết quả kiểm soát huyết áp, và bằng cách tập trung vào các yếu tố liên quan đến bệnh nhân và thuốc, chẳng hạn như thay đổi lối sống và tối ưu hóa dùng thuốc, các bệnh nhân dễ dàng đạt được huyết áp mục tiêu hơn. Với thành công này, các dự án tương tự đang được triển khai ở nhiều khu vực khác tại Anh.

Dược sĩ tư vấn sức khỏe trực tuyến

Bên cạnh phụ trách chuyên môn tại phòng khám, các dược sĩ như Vicki Collings và Chris Meddings còn tham gia vào các phòng tư vấn sức khỏe trực tuyến, nơi mà các bệnh nhân có thể tham gia tư vấn qua mạng internet. Các phòng khám như thế này được thiết lập bao gồm đầy đủ đội ngũ chuyên môn thực hành lâm sàng bao gồm các trợ lý y tế cho tới bác sĩ đa khoa. Bệnh nhân tăng huyết áp được xác định thông qua kiểm toán trên hệ thống máy tính. Mỗi phòng khám có thể “khám” cho từ 10 tới 100 bệnh nhân mỗi 2 giờ.

Dược sĩ Chris Meddings chia sẻ: "Các phòng khám hoạt động càng hiệu quả khi có càng đông bệnh nhân tham gia”. "Chúng tôi trao đổi với nhau về đa dạng các loại bệnh, trong khi thông thường các bác sĩ không đủ thời gian tư vấn hết cho mỗi bệnh nhân; chúng tôi có thể thảo luận tất cả cùng lúc và bất cứ ai cũng có thể trình bày hiểu biết của mình về các căn bệnh của họ." Đó là cách chúng tôi cố gắng giáo dục cho các bệnh nhân.

Sau các buổi khám và trao đổi như vậy, nhóm sẽ lập kếhoạch điều trị cho từng bệnh nhân và các bác sĩ điều trị sẽ theo dõi. Nhóm dược sĩ sẽ chạy chương trình kiểm toán sau sáu tháng để xem liệu phòng khám có tạo ra sự khác biệt về kết cục của bệnh nhân hay không.

Số liệu được ghi nhận tại các phòng khám trực tuyến trong suốt hai năm 2015 và 2016 cho thấy: 32,7% bệnh nhân được đề xuất bắt đầu điều trị với thuốc mới, 21,3% bệnh nhân được chuẩn hóa điều trị đang có, 9,7% bệnh nhân được khuyến cáo thay đổi lối sống và 4% bệnh nhân được khuyên nên tới các cơ sở khám chữa bệnh. Con số này không quan trọng bằng những phản hồi tích cực từ phía bệnh nhân. Dược sĩ Vicki Collings tự hào cho biết: "Có tới hơn 95% các bệnh nhân yêu thích phòng khám trực tuyến và nhận xét đó là một dịch vụ rất giá trị. Tới nay, hình thức này đã được nhân rộng với nhiều các bệnh mạn tính khác, bao gồm hen suyễn; bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD); và suy tim.Điều duy nhất khiến chúng tôi tự hào, mặc dù là dược sĩ chăm sóc thứ cấp nhưng thực sự chúng tôi đang làm được rất nhiều điều trong chăm sóc ban đầu để giúp ngăn ngừa nhập viện và tiết kiệm thời gian của các bác sĩ, chuyên gia y tế. Đó là mục tiêu cuối cùng của chúng tôi."

Dược sĩ là đối tác hỗ trợ điều trị cho bác sĩ đa khoa

Các dược sĩ chuyên môn cũng có thể giúp tiết kiệm thời gian rất nhiều cho các bác sĩ đa khoa. Với vai trò là đối tác quản lý và dược sĩ tại tổ chức y tế Brigstock and South Norwood Partnership, Anh, công việc hàng ngày của dược sĩ Dipti Gandhi xoay quanh những bệnh nhân cần được sự giúp đỡ từ cácchuyên gia trong quản lý tăng huyết áp. Bàcho biết: "Các bệnh nhân khó kiểm soát sẽ được giới thiệu đến tôi.” Có nhiều vấn đề từ các bệnh nhân này, trong đó thường gặp là vấn đề thiếu tuân thủ trong dùng thuốc.Dipti Gandhi làm việc chặt chẽ với các y tá, bác sĩ và các trợ lý y tế trong thực hành lâm sàng. Công việc của Dipti Gandhi đã được phát triển trong suốt 14 năm qua, đòi hỏi bà phải xây dựng sự tin tưởng với các đối tác bác sĩ đa khoa của mình. Bây giờ, đồng nghiệp không còn xem cô như một dược sĩ nữa mà như những bác sĩ đa khoa hoặc chuyên viên y tế.

Còn rất nhiều điều Dược sĩ có thể làm

Tuy nhiên theo Alison Warren, vai trò của các dược sĩ trong vấn đề kiểm soát huyết áp vẫn là “một nguồn tài nguyên chưa được khai thác”. Bà tin rằng dược sĩ có thể làm nhiều hơn để giúp quản lý bệnh nhân tăng huyết áp và mang lại cho họ quyền kiểm soát sức khoẻ, ví dụ bằng cách khuyến khích giám sát huyết áp tại nhà nhiều hơn và khiến bệnh nhân cập nhật nhật ký huyết áp thường xuyên hơn."Các hiệu thuốc cộng đồng có thể giúp sàng lọc các bệnh nhân trước khi họ cần phảitái khám tại các cơ sở y tế. Các dược sĩ có rất nhiều kiến thức để cung cấp về mặt lâm sàng, đặc biệt là vấn đề tuân thủ điều trị của bệnh nhân."

Theo báo cáo của Hiệp hội thương mại dược phẩm cộng đồng Pharmacy Voice, có một khoảng cách lớn về thực tiễn giữa hoạt động kiểm soát tăng huyết áp của các hiệu thuốc cộng đồng ở Anh và ở Canada, nơi có 65% bệnh nhân huyết áp được chẩn đoán và điều trị đạt huyết áp mục tiêu, so với chỉ 35% ở Anh. Điều này đến từ Chiến lược quốc gia phòng chống tăng huyết áp của Canada, được phát triển năm 2000, tập trung vào việc phổ biến các khuyến cáo về tăng huyết áp và xây dựng đội ngũ quản lý trên các nhóm nhân viên chăm sóc chính bao gồm bác sĩ đa khoa, y tá và dược sĩ. Theo Ross Tsuyuki, Giáo sư tim mạch tại Đại học Alberta, Canada đồng tác giả của một nghiên cứu về tác động của dược sĩ cộng đồng trong quản lý tăng huyết áp tại Canada, việc kiểm soát huyết áp thành côngmột phần đến từ quy trình hướng dẫn hiệu quả của hiệp hội tăng huyết áp Canada.Nghiên cứu cho thấy: các dược sĩ cộng đồng tiến hành tham vấn trực tiếp với bệnh nhân dẫn đến các kết quả tích cực, bao gồm cả tiết kiệm chi phí ước tính hơn 15,7 tỷ đô la Canada so với chăm sóc thông thường trong 30 năm.

Đồng tác giả nghiên cứu, Karissa Johnston, Giám đốc khoa học đơn vị tư vấn Kinh tế y tế và kết cục nghiên cứu Broadstreet, Vancouver, Canada cho biết: "Thông thường bạn chỉ được chọn một trong hai giữa kinh tế và sức khỏe.Các can thiệp vào vấn đề y tế có thể sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khoẻ hơn, nhưng sẽ tốn kém chi phí hơn, hoặc tiết kiệm chi phí nhưng không đảm bảo được lợi ích sức khoẻ"."Nhưng những gì chúng ta đã thấy với sự can thiệp của dược sĩ đối với tăng huyết áp là sự tiết kiệm về chi phí và lợi ích sức khoẻ to lớn, bao gồm cả việc ngăn ngừa các biến cố về tim mạch - một vấn đề tốn kém cho hệ thống y tế."

Carlo Marra, tác giả chính của nghiên cứu và hiệu trưởng của trường Dược khoa, thuộc Đại học Otago ở New Zealand, cho biết:bên cạnh vai trò của các dược sĩ cộng đồng, cơ sở hạ tầng được phát triển tốt ở Canada cũng đóng góp không nhỏ trong thành công của chương trình kiểm soát tăng huyết áp.

DS. Nguyễn Hải Đăng

Read More